Nieuws

Koude-inval vlak voor de IJsheiligen

13 mei 2020 - Afgelopen weekend onderging Nederland een vrij abrupte weersovergang, waarbij de zomerse warmte in een paar uur tijd werd verdreven door een forse en kille noordenwind. Een markante overgang naar een duidelijk koudere periode, nipt voor de IJsheiligen van 11-14 mei.


Weeranalyse 06 UTC en 18 UTC, zondag 10 mei.

Botsing van luchtsoorten
Zaterdag 9 mei bevond ons land zich nog in subtropische lucht door een zwakke oostelijke stroming. In de middag werd het warm met maximumtemperaturen veelal boven de 25 ⁰C. Met een oost- tot noordoostenwind bleef de temperatuur alleen in de kustgebieden iets achter met circa 19 ⁰C.

Ook zondagochtend bevonden we ons nog in de warme lucht. Boven de Noordzee lag op dat moment al een koufront, waarachter met een krachtige noordelijke stroming véél koelere lucht werd aangevoerd. Onder invloed van een omvangrijk hogedrukgebied nabij IJsland, kon deze van oorsprong arctische lucht vanaf het noordelijke poolgebied tot over de Noordzee uitstromen en zondagmiddag-, en avond ook ons land bereiken.

'Glazen' koufront
Bij een botsing van luchtsoorten in het zomerseizoen denk je al snel aan onweersbuien en slecht weer. Toch is dit niet altijd zo en spreken we soms van een 'glazen front'. Het koufront passeert, zoals zondag haast ongemerkt en is vooral te herkennen aan het binnenstromen van koelere lucht en een forse toename van wind. Alleen in het zuiden viel plaatselijk een (onweer) bui.


Temperatuurkaarten WOW-NL, 14.00 en 16.00 lt.

Het weer veranderde ongemerkt, maar opvallend was wel het dalen van de temperatuur en het aantrekken van de wind bij en achter het koufront. WOW-NL laat zien dat het tussen 14:00 en 16:00 uur in het noorden al flink afkoelt.

Een paar uur later stroomt de koude lucht van het noorden verder uit over ons land en om 20:00 uur kwam de temperatuur alleen in Limburg nog boven de 15 ⁰C. In het noorden was het inmiddels al afgekoeld tot een frisse 8 ⁰C.


Temperatuurkaart WOW-NL, 18:00 en 20:00 lt.

Veel wind
Het binnenstromen van de koude lucht ging gepaard met veel wind. De weeranalyse laat zien dat de isobaren - lijnen van gelijke luchtdruk- achter het koufront veel dichter bij elkaar liggen dan in warme lucht ten zuiden van het front. Het gevolg was dat er om 17:00 uur nog windkracht 1 stond in Limburg, terwijl de wind in het noorden al was toegenomen tot 5-6 Bft en in het noordwestelijk kustgebied zelfs al tot een harde wind, 7 Bft.
 
Dat de koude lucht van het noorden uit het land in stroomde en gepaard ging met een flinke windtoename, is ook goed te zien in de meetgegevens van drie verschillende weerstations: Zeilcentrum Grou in Friesland (noord), Vliegveld Lelystad in Flevoland (midden) en Action Paragliding Sterksel in Noord-Brabant (zuid).


WOW-NL: verloop van temperatuur en windsnelheid bij Zeilcentrum Grou (Friesland), Vliegveld Lelystad (Flevoland) en Action Paragliding Sterksel (Noord-Brabant), periode 9-11 mei.
 
Om 12.00 gaat de temperatuur als eerste onderuit bij Zeilcentrum Grou. Met 17 ⁰C werd de maximumtemperatuur van die dag daar al vroeg in de middag bereikt. Het koufront bereikte Lelystad enkele uren later, waardoor de temperatuur daar nog langer door kon stijgen tot boven de 20 ⁰C. Pas aan het begin van de avond volgt ook WOW-NL weerstation Sterksel. Dezelfde vertraging is terug te vinden voor de wind op de verschillende locaties. De weerstations komen met een abrupte windtoename; aan het einde van de ochtend in Grou en pas aan het begin van de avond in Sterksel.

De IJsheiligen van deze week voelen wat fris aan, met nachtvorst in het zuiden en oosten in de nacht van 11 naar 12 mei en van 12 naar 13 mei. De komende nachten is de kans op nachtvorst wel wat kleiner, maar niet onmogelijk. Na de IJsheiligen kan het nog wel vriezen, maar de kans daarop wordt door de klimaatverandering wel steeds kleiner.

Lees ook: Nachtvorst met IJsheiligen steeds zeldzamer