Nieuws

15 graden verschil in 1 dag

Het voorjaar van de afgelopen weken waren in tegenstelling tot de voorgaande jaren koud en fris. Afgelopen weekend kwam daar ineens verandering in. Het was op zaterdag nog koud met gemiddeld 10 graden Celsius. De zondag erop werd het gemiddeld ongeveer 25 graden Celsius. Een toename van wel 15 graden in 1 dag! Hoe is dit mogelijk? Heeft dit te maken met klimaatverandering?


Fig 1. Weerkaarten van afgelopen weekend

Luchtdruk en windrichting
Op de weerkaarten hierboven kun je de luchtdrukpatronen zien van vrijdag 7 mei en de luchtdrukpatronen van zondag 9 mei. In de weken voor zondag 9 mei zagen de weerkaarten er ongeveer zo uit als op de weerkaart van vrijdag 7 mei. Er was meestal een lagedrukgebied ten oosten van Nederland of een hogedrukgebied ten westen van Nederland (meestal in de buurt van het Verenigd Koninkrijk).

In de weerkaarten van zaterdag, en in de weken daarvoor, kwam de wind voornamelijk uit het noorden. Vanaf half maart is dit al het geval. Je kunt dit zelf opzoeken in het weerkaarten archief van het KNMI. Als je de weerkaarten van eind maart en van april bekijkt dan valt je op dat er vaak een hogedrukgebied in de buurt van het Verenigd Koninkrijk ligt, of een lagedrukgebied in Oost-Europa.
Op de weerkaart van zondag 9 mei is dat precies tegenovergesteld. Er ligt daar namelijk een hogedrukgebied ten oosten van Nederland (boven Roemenië) en een lagedrukgebied ten westen van Nederland (nabij Ierland). Deze hoge- en lagedrukgebieden bepalen waar de wind vandaan komt en daardoor ook in welke luchtsoort we ons bevinden.

Isobaren
Isobaren zijn lijnen van gelijke druk. De wind volgt deze lijnen van gelijke druk. Dit betekent dat de wind op het noordelijk halfrond tegen de klok in waait om een lagedrukgebied heen. Om een hogedrukgebied waait de wind met de klok mee. Pas je deze regels toe op de weerkaarten van 7 mei dan kom je tot de conclusie dat de wind uit het noorden waait op 7 mei. Tegenovergesteld kun je concluderen dat op 9 mei de wind uit het zuiden waait, omdat de wind om het lagedrukgebied nabij Ierland tegen de klok in waait en de lucht om het hogedrukgebied nabij Roemenië met de klok mee waait.

Frontale systemen
Om precies te bepalen waar de scheiding zit van deze koude en warme lucht tekenen de meteorologen fronten op de weerkaarten. Op de kaart van vrijdag 7 mei ligt er een front van het lagedrukgebied boven de Atlantische Oceaan naar de Pyreneeën en van de Pyreneeën naar de Alpen naar het oosten van Europa. Ten zuiden hiervan bevindt zich de warme tropische lucht en ten noorden hiervan de koude polaire lucht.

Op de kaart van 9 mei kun je zien dat het frontale systeem een heel stuk is opgeschoven naar het noorden. Het frontale systeem ligt nu ongeveer van Portugal naar Engeland en van Engeland naar de Noordzee, ten zuiden van Noorwegen. Vanaf de Noordzee buigt het om naar Denemarken en vanuit Denemarken naar het hogedrukgebied richting Griekenland en Turkije.

De warme lucht die dus op 7 en 8 mei nog alleen boven Zuid-Europa (Spanje, Italië en Griekenland) aanwezig was is verplaatst en ligt op zondag 9 mei boven heel West-Europa (Spanje, Frankrijk, België, Nederland, Duitsland, Italië etc.).

De toename van 15 graden in 1 dag heeft dus te maken met een plotselinge verandering van de windrichting. Dit heeft vrijwel niets te maken met klimaatverandering maar is gewoon een variatie die van dag tot dag kan verschillen. Het kan daardoor dus 10 graden worden in mei met een noordenwind, maar ook 30 graden met wind uit het zuid(oost)en.


 Temperatuur zaterdag 8 mei rond 16:00